Democratie voor beginners.

Limburg moesten we maar aan België geven. Dat hoor je de laatste dagen nogal eens gezegd worden. Het is natuurlijk maar ’n grapje, al heeft niet elke Limburger dat begrepen. En het gaat tussen de regels door ook echt wel ergens over. Hoe moet de gematigde meerderheid van de Nederlanders, de mensen die volgens Wilders allemaal “linkse verraders” en “grachtengordel” zijn, zich verhouden tegenover de 1,5 miljoen landgenoten die op de PVV stemden?

Nederland is een democratie. Dat zegt Wilders zelf ook. In die democratie mag iedereen vrijelijk zijn mening uiten. Iedereen mag stemmen op wie hij maar wil stemmen. Iedereen telt mee, zogezegd.
De linkse grappenmakers die nu zeggen dat Limburg maar moet worden afgeschaft, en de PVV koste wat kost uit de regering willen houden, wordt door anderen verweten dat zij niets begrijpen van democratie. Hun mening is gevaarlijk, klinkt het. Het is onverdraagzaam om de PVV zo weg te zetten. Zo zijn ze geen haar beter dan Wilders!

Een bekend misverstand luidt: democratie is het gelijk van de helft plus één. Natuurlijk, waar vrije verkiezingen zijn, daar gelden de meeste stemmen. Naar de PVV-stemmer moet ook heus geluisterd worden. Maar die PVV niet bestrijden, niet veroordelen, niet de vinger wijzen – dat zou eigenlijk ook heel ondemocratisch zijn.
Democratie gaat namelijk niet over meerderheden en hun gelijk. Verkiezingen zijn een wezenlijk kenmerk van democratie, maar niet eens de kern ervan. Democratie gaat ergens anders over. Democratie gaat over vrijheid, gelijkwaardigheid, over verlichting en beschaving. Vrijheid, gelijkheid, broederschap. Religieus fanatisme past niet in een verlichte democratie, ander extremisme evenmin. In een democratie mag nooit gediscrimineerd worden. Nooit mag aan de democratische grondrechten worden getornd.
Een en ander maakt dat democratie gauw ironisch is en soms zelfs gevaarlijk. In een democratie kunnen ondemocratische partijen in theorie de grootste worden. Democratie is helemaal niet onsterfelijk. Dat zagen we in Nazi-Duitsland, dat zagen we in Iran, en we zullen het ergens anders ook gaan zien. Ieder die de verlichte democratie wil beschermen, zal daarom alles wat niet verlicht is, alles wat de democratie ondermijnt, moeten blijven bestrijden, opdat de democratie niet sterft.

Wilders wordt bestreden. Terecht. Natuurlijk moet hij met democratische middelen bestreden worden, en nooit met andere. Altijd loert de ironie, altijd dreigt de dood. Wie extremisme bestrijdt, moet goed oppassen dat hij niet zelf een extremist wordt. Wie de radicale islam bestrijdt, moet ervoor waken dat hij geen Wilders wordt. Wie Wilders bestrijdt, moet ervoor waken dat hij geen Volkert wordt. Zo is dat voor iedereen. Laat Wilders het voorbeeld zijn, dat we niet moeten volgen.

Maar ook: laten we hem vooral blíjven bestrijden. Voor de vrijheid, voor de gelijkheid, voor het broederschap. Voor onze samenleving, en tegen de dood. Dat is democratie.