De verkiezingen zijn geweest. Op dit blog riep ik mijn liefste lezers op toch vooral progressief te stemmen. Ik heb gisteren zelf dan ook een vakje van D66 roodgekleurd. De mensen voor mij stemden PvdA, dat kon ik duidelijk zien, want er waren geen gordijntjes – maar o, wat vinden we stemcomputers toch eng. Is dat progressief? Ik vraag het me af. In ieder geval zullen veel mensen vinden dat die stem op de PvdA progressief is. In Alkmaar werden de rooien als vanouds de grootste.
D66, PvdA: ze deden het goed in de steden, waar studenten en hoogopgeleiden samenhokken en zich zo in een fijne wereld wanen die buiten de ringweg al ophoudt. Op de uitslagenkaart is Alkmaar een rood eilandje in een zee van blauw. De VVD is ook bij deze verkiezingen de grote winnaar. Het nieuwe discours van Mark Rutte spreekt de mensen aan: de ideologische veren zijn afgeschud, de VVD stoomt nu conservatief en populistisch voorwaarts en veel stemmers, vooral die in de dorpen en de voorsteden, gaan daar in mee. Alleen in het hoge noorden won de PvdA in stad én land – maar zelfs daar behaalde de VVD heel behoorlijke resultaten.
Voor Nederland als geheel is de uitslag helder: VVD en PvdA zullen nu samen moeten regeren en daarbij hebben ze in de Tweede Kamer geen extra partij nodig. D66 is dus even uitgepraat, al kunnen de sociaal-liberalen, samen met hun geestverwanten van GroenLinks, in de Eerste Kamer misschien nog meewuiven, als het trouwe maar geslagen CDA het nieuwe paars niet aan een meerderheid helpt. Van die verplichte zondagsrust raken we wel af, maakt u zich geen zorgen – maar voor de rest?
De onderhandelingen zullen nog niet vandaag beginnen en zeker niet morgen al zijn afgerond. Ook al is er geen andere mogelijkheid dan een kabinet Rutte-Samsom, ze zullen het elkaar niet makkelijk gaan maken. Terecht natuurlijk, de kiezers hebben een duidelijke stem laten horen, stad en land zijn allesbehalve een eenheid en dat zullen ze ook niet zomaar weer worden. Nederland wacht een lange formatie.
De onderhandelaars zullen een aantal dossiers al meteen veilig in de verzendbak kunnen leggen: over Europa zijn Rutte en Samsom het gauw eens, op het gebied van onderwijs valt er ook nog wel een gulden middenweg te vinden, zelfs immigratie zal sneller gaan dan in de gloriedagen van Geert Wilders. Maar dan de grote vraagstukken: de huizenmarkt – die de Nederlandse economie zo klem heeft doen lopen – en de zorg, onze allergrootste kostenpost. Wat voor akkoorden zijn daar te verwachten? De VVD won de verkiezingen met een behoudend verhaal over de huizenmarkt en de marktwerking in de zorg als dogma, de PvdA won met het omgekeerde. En wat moet er met die wietpas gebeuren, door de VVD zo gewenst, door de PvdA zo verguisd…?
Het kan alle kanten op, wat dat betreft zijn we geen stap verder dan we voor de verkiezingen stonden. Maar straks kunnen we altijd winkelen op zondag, goddank.